Download PDF

การพัฒนารูปแบบการบริหารสถานศึกษาขนาดเล็กโดยใช้หลักธรรมาภิบาล
The Development of a Management Model for the Administration of Small Sized-Schools by the Good Governance

ผู้แต่ง
บุญส่ง โซยรัมย์, นิพนธ์ วรรณเวช, มิตภาณี พุ่มกล่อม
Author
Boonsong Sourum, Nipon Wonnawed, Mitparnee Pumklom

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ คือ 1) ศึกษาองค์ประกอบของรูปแบบการบริหารสถานศึกษาขนาดเล็กโดยใช้หลักธรรมาภิบาล 2) พัฒนารูปแบบการบริหารสถานศึกษาขนาดเล็กโดยใช้หลัก ธรรมาภิบาล และ 3) ประเมินประสิทธิผลของรูปแบบการบริหารสถานศึกษาขนาดเล็กโดยใช้หลัก ธรรมาภิบาล โดยดำเนินการวิจัย 3 ขั้นตอน ดังนี้ ขั้นตอนที่ 1 ศึกษาเอกสาร แนวคิด ทฤษฎี และสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 5 คน ขั้นตอนที่ 2 พัฒนารูปแบบการบริหารสถานศึกษาขนาดเล็กโดยใช้หลักธรรมาภิบาล โดยใช้เทคนิคเดลฟาย 3 รอบ สอบถามผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 17 คน ขั้นตอนที่ 3 ประเมินประสิทธิผลของรูปแบบการบริหารสถานศึกษาขนาดเล็กโดยใช้หลักธรรมาภิบาล โดยใช้เป็นแบบสอบถามความคิดเห็นชนิดมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ สอบถามผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐานที่เป็นกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 390 คน สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่ามัธยฐาน และค่าพิสัยระหว่างควอไทล์

ผลการวิจัย พบว่า

1. การบริหารสถานศึกษาขนาดเล็กโดยใช้หลักธรรมาภิบาล ประกอบด้วย 8 องค์ประกอบ ได้แก่ 1) หลักประสิทธิผล ประกอบด้วย การมีวิสัยทัศน์เชิงยุทธศาสตร์ การบรรลุผลสำเร็จตามเป้าหมายของแผนปฏิบัติงาน ผลการปฏิบัติงานมีคุณภาพ การปฏิบัติงานมีทิศทางและเป้าประสงค์ที่ชัดเจน กระบวนการปฏิบัติงานและระบบงานที่เป็นมาตรฐาน และการติดตาม ประเมินผล และพัฒนาอย่างต่อเนื่อง 2) หลักประสิทธิภาพ ประกอบด้วย วิธีการบริหารจัดการที่ส่งผลให้สถานศึกษาประหยัดงบประมาณและระยะเวลา และการพัฒนาขีดความสามารถในการปฏิบัติงาน 3) หลักการตอบสนอง ประกอบด้วย การรับรู้ความคาดหวัง/ความต้องการของบุคลากร นักเรียน ผู้ปกครอง และชุมชน การสร้างความเชื่อมั่นและความไว้วางใจต่อผู้ปกครอง และชุมชน 4) หลักความรับผิดชอบ ประกอบด้วย ความรับผิดชอบในการปฏิบัติหน้าที่และผลงานต่อเป้าหมายที่กำหนด และการแสดงถึงความสำนึกในการรับผิดชอบต่อปัญหา 5) หลักความโปร่งใส ประกอบด้วย การเปิดเผยข้อมูลข่าวสาร และระบบการตรวจสอบภายใน 6) หลักการมีส่วนร่วม ประกอบด้วย การรับฟังข้อความคิดเห็น กลไกการเสริมสร้างการมีส่วนร่วมในการบริหารสถานศึกษา 7) หลักการกระจายอำนาจ ประกอบด้วย การถ่ายโอนอำนาจการตัดสินใจแก่บุคลากร และการมอบอำนาจและความรับผิดชอบในการตัดสินใจให้แก่บุคลากร 8) หลักนิติธรรม ประกอบด้วย การใช้กฎ ระเบียบ ข้อบังคับในการบริหารสถานศึกษา และการคำนึงถึงสิทธิเสรีภาพของบุคลากรในสถานศึกษา

2. รูปแบบการบริหารสถานศึกษาขนาดเล็กโดยใช้หลักธรรมาภิบาล ผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐานประเมินประสิทธิผลอยู่ในระดับมากทุกองค์ประกอบ

Abstract

The research aimed to study the components of the development of a management model for the administration of small sized-schools by the good governance, develop and assess the model. The research was conducted through 5 steps: 1) studying documents and related literature, analyzing and summing up the data by theoretical content analysis; 2) interviewing 5 savants on the administration of the basic education schools using an open-ended scale for building a research conceptual framework; 3) developing an the development of a management model for the administration of small sized-schools by the good governance by interview the 17 savants on the administration of the basic education schools, i.e. ministerial executives, administrators of the educational service area offices, administrators in basic education schools, and instructors in the educational administration program in the universities. The subjects were treated by the 3-round confirmatory Delphi technique. The instruments used were a semi-construction interview scale and a rating scale and a rating scale questionnaire to collect data which were analyzed in term of, median and interquartile range; 4) assessing the model by 390 small sized-schools administrators selected by multi-stage random sampling, treated by a rating scale questionnaire which reliability of 0.975 to collect data with were analyzed in term of frequency, percentage, mean, and standard deviation; and 5) summing up and presenting the development of a management model for the administration of small sized-schools by the good governance.

คำสำคัญ

หลักธรรมาภิบาล, ประสิทธิผลของผู้บริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน

Keyword

Strategic leadership, Effective Administrators in basic education schools

---